Josph. L Kellermann, een klinisch psycholoog, die mensen begeleidt met een torenhoge verslaving en wanhopig op zoek zijn naar hulp, heeft boeken vol wijsheid geschreven. In een van zijn werken ‘A Guide for the Family of an Alcoholic‘, legt Kellermann uit hoe een doorwinterde alcoholist die gestopt is met drinken maar opnieuw in de verleiding valt, bijna onder geen enkele voorwaarde die hij zelf onder controle heeft, kan stoppen met drinken. Toen ik dat las was het alsof ik in een spiegel keek want ik was en ben, als ik me zo mag uitdrukken, nog steeds hopeloos en slaafs onderworpen aan de uitzichtloosheid van de ziekte die alcoholisme heet. Want mocht ik uit overmoed overwegen om opnieuw te drinken, loop ik even groot risico om opnieuw te veranderen in hetzelfde ongeleid projectiel dat ik vroeger was en alles verwoest wat op zijn pad komt, net zoals bij de mensen die hij beschrijft in zijn boek.

Om het voor jou begrijpelijk te maken kan ik niet eenvoudiger uitleggen wat het betekent om alcoholverslaafd te zijn dan te zeggen dat mijn rem kapot is. Dat was negen jaar geleden zo en dat is, mocht je er twijfels over hebben, vandaag nog altijd het geval. Aan het einde van mijn lijdensweg, nu bijna negen jaar geleden, was nagenoeg het enige wat ik nog voelde, de ijskoude muur waar ik met mijn rug tegenaan stond. Ik kon geen kant meer op. Alcohol had me zo hard in zijn omklemmende greep dat de enige emotie die ik nog gewaarwerd, de opluchting was wanneer ik mezelf de zekerheid kon geven dat ik voldoende flessen in voorraad had om er de dag mee door te komen. Drank had controle en alcohol was de baas. Datgene wat een normaal leven zijn kleur en glans geeft, was betekenisloos, overbodig en vooral storend geworden. Door overmatig en oncontroleerbaar drankmisbruik had ik me helemaal alleen op een eenzaam eiland geïsoleerd, en was het bankroet van mijn menselijk bestaan helemaal compleet.

Wanneer ik op mijn gebruik of beter misbruik terugblik, kom ik altijd bij jou uit.  Om je voor mij te waarschuwen, denk ik. Even hypothetisch, kan jij het je voorstellen dat ik zou uitschuiven, dat ik opnieuw zo zwaar zou hervallen dat ik nog maar eens machteloos naar jouw steun zou uitreiken? Mag ik je even meesleuren in die horror?

Mocht dat gebeuren, mag ik je dan vragen me niet te vertrouwen.  Weet dat jij op dat moment niet de helpende hand kan zijn die ik nodig heb. Stel dat ik je nog dierbaar zou zijn, weet dan dat jij mijn laatste reddingsboei absoluut niet mag proberen zijn.  Zou je het evenwel toch overwegen weet dan dat jij risico loopt knecht en slaaf te worden van datgene waartoe ik je door mijn verslaving zal dwingen. Misschien maakt deze veronderstelling je angstig, wanhopig of benauwend of zelfs nog meer bevreesd dan ikzelf, maar eerlijker dan hoe ik het hier zeg kan ik het niet uitleggen. Beloof me dus dat, als ik ooit naar de fles zou teruggrijpen, om alstublieft niet tegen mij te leunen want als drinker ben ik een te zwakke muur. Dan ben ik niets minder dan een krottige bouwval die je helemaal meesleurt in de puinhoop die ik word als ik uiteindelijk helemaal in elkaar stort.

Misschien wil je me met mijn herval opnieuw ruw de les lezen, zoals je dat voeger deed toen je mij weer eens zat betrapt had en je mij volledig verdoofd en los van de wereld, aangetroffen had. Je zou ervoor kunnen kiezen om me diep aan te wrijven wat voor een waardeloze klootzak ik ben. Je zou razend kwaad kunnen worden. Je zou me zelfs kunnen slaan. Maar mag ik je de vraag stellen of je dat ook zou doen mocht ik je haarfijn kunnen uitleggen dat mijn gedrag het gevolg is van een hopeloze ziekte waaraan ik lijd en waardoor ik steeds opnieuw dat op voorhand verloren gevecht aanga omdat elke vezel in mijn lijf me dat oplegt? Zou je me de rug wijzen wanneer ik je zeg dat ik ziek ben maar vooral zou je die uitleg willen begrijpen?

Maak me dan geen bittere verwijten. Kleineer me niet. Noem me niet ‘waardeloze loser’ of ‘lafaard zonder karakter’ want al die woorden die je me naroept, treffen hard en bevestigen het weerzinnig lage beeld dat ik van mezelf heb. Verstop mijn flessen niet en gooi mijn blikjes niet weg. Laat je door jouw liefde en jouw wanhopige bezorgdheid niet verleiden om dingen te doen die ik zelf moet doen. Weet dat telkens jij verantwoordelijkheid opneemt voor de gevolgen van gebeurtenissen waaraan ikzelf schuld tref, je me mij de kans ontneemt om zelf verantwoording op te nemen. Doe je het echter wel zal ik mezelf nog kleiner maken dan ik al was en ik zal ik me mijn eigen schuldgevoel zo hard verwijten dat het de grootste trigger wordt voor een nieuwe fles.

Sla absoluut al mijn beloftes in de wind want geen enkele ervan heeft waarde. Ook al lijken ze oprecht, eerlijk en oog ik gemeend, hecht geen geloof aan wat ik je zweer, want mijn eed is niets waard.  Vertrouw mijn tranen niet. Ze stellen niets voor en zijn niets meer dan een slinkse poging om de gevolgen van mijn daden te verdoezelen. Vertrouw niet op wat ik je zeg want de kans is groot dat het een leugen is. Door de drank word ik namelijk meester in het ontkennen van de waarheid en versta ik als geen ander de kunst om jou het gevoel te geven dat jij oorzaak bent van de uitzichtloze situatie waarin ik beland ben.  Bovendien ben ik geneigd om respect, of wat daar moet voor doorgaan, te verliezen voor mensen die het dichtst bij mij staan maar die ik al te gemakkelijk met mijn leugens om de tuin kan leiden. Deze uiterst gemene achterkant toont mijn bezoedelde persoonlijkheid en de schabouwelijke symptomen van de ziekte waaraan ik leid. De symptomen en de bijwerkingen vind je allemaal in deze bijsluiter die mijn ziekte illustreert. Sta niet meer toe dat ik misbruik van je maak of dat ik je op gelijk welke manier financieel uitbuit of emotioneel chanteer. Liefde of genegenheid mag zulke onrechtvaardige voorwaarden niet toestaan, nooit! Je bent veel meer waard dan dat. Neem me dus niet in bescherming en vertel geen leugens om bestwil om voor anderen te verbergen wie ik geworden ben. Laat mijn openstaande rekeningen onbetaald en neem mijn verplichtingen tegenover anderen en tegenover mezelf niet op jou. Doe je dit toch, weet dan dat de crisissituaties die je probeerde te vermijden, voor mij ultieme kansen waren om in te zien wie ik daadwerkelijk ben en om hulp te zoeken. Door steeds mijn vangnet te zijn en me een gemakkelijke uitweg te bieden, zal ik vastberaden doorgaan met het ontkennen van mijn drankprobleem. Mijn eigenwaarde hangt niet af van het feit dat jij me accepteert of niet maar je helpt me niet door me voor anderen te verstoppen. Keur mijn verslaving niet goed, ga er niet voor opzij maar uit geen loze dreigementen die je nooit tot uitvoering zal brengen. Ze bevestigen alleen maar mijn overmoedig idee dat het allemaal zo erg niet is.

Informeer je over alcoholisme en verslavingen en hoe die in relatie staan met mij en met ons. Wees niet beschaamd om hulp te vragen wanneer je er zelf niet meer uitkomt. Kijk vriendelijk naar jezelf, wees mild en oordeel niet te fel over jezelf.  Jij bent het probleem niet. Jij bent ook een slachtoffer. Wees moedig genoeg en leer je eigen grenzen te bepalen en bewaak deze alsof het je eigen kinderen zijn. Jouw grenzen zijn noodzakelijk voor mij om te groeien. Zorg goed voor jezelf en maak het je, wat mij betreft, zo gemakkelijk mogelijk. Ik ben jouw probleem niet. Hou van jezelf, maak keuzes en wijs me de weg zodat ik kan leren hoe ik met mezelf moet omgaan. Als ik je lief ben, zoek dan mee naar waar en naar wie maar vooral naar hoe ikzelf kan leren om mezelf liever te zien dan mijn verslaving.

Maar, als ik dat niet doe, loop dan keihard weg. Laat me in de steek en kijk nooit meer naar me om. Bekommer je niet meer om mij en vergeet me.  Ga door en stop maar als je zeker genoeg bent dat ik helemaal en voor altijd uit je zicht verdwenen ben want als ik zelf niets aan mijn probleem doe, heb je geen enkel idee tot welk onheil ik nog in staat ben… wanneer ik niet definitief stop met drinken!